Báo cáo kiến tập 1

LỜI MỞ ĐẦU

Một môi trường học tập khoa học đó là một môi trường phải luôn đảm bảo được cho người học giữa vấn đề lý thuyết và thực hành, nếu không khi ra trường những người mà việc học và hành không được đảm bảo sẽ gây khó khăn cho chính bản thân họ khi ra làm việc và sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến xã hội, đồng thời cho thấy một môi trường giáo dục chưa thật sự phát triển. Chính vì thế, nhằm đảm bảo đúng quy trình học tập giữa lý thuyết và thực hành thì cứ mỗi khóa học khoa Thông tin – Thư viện trường Đại học Văn hóa Tp. Hồ Chí Minh lại tổ chức cho sinh viên đợt thực tập giữa khóa với mục đích giúp cho sinh viên củng cố những kiến thức đã được học trong nhà trường, đồng thời tạo điều kiện cho sinh viên cọ sát với thực tế hoạt động của các thiết chế văn hóa, để sinh viên hiểu rõ hơn ngành nghề của mình đang học và làm quen dần với môi trường làm việc sau này. Từ đó, giúp cho sinh viên có ý thức, có kế hoạch tốt hơn cho thời gian học tập còn lại trong nhà trường.
Được sự đồng ý của khoa Thông tin – Thư viện trường Đại học Văn hóa Tp. Hồ Chí Minh và Ban Giám đốc Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh, em đã đến thực tập giữa khóa tại Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố (từ ngày 01/05/2009 đến ngày 31/05/2009). Sau một tháng thực tập với sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của cô Lê Tuyết ( phụ trách thư viện ), và hai thủ thư là chị Hạnh, chị Lưu, cùng sự nỗ lực của chính bản thân, em đã hoàn thành xong đợt thực tập. Em xin chân thành cảm ơn:
- Ban Giám Hiệu Trường Đại Học Văn Hóa Thành Phố Hồ Chí Minh
- Khoa Thông tin – Thư viện
- Thầy Cao Thanh Phước : Giảng viên hướng dẫn
Ban Giám đốc Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh và cô Tuyết ( tổng phụ trách thư viện ), chị Hạnh, chị Lưu đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em rất nhiều trong thời gian thực tập cũng như hoàn thành bài báo cáo này.

Em xin chân thành cảm ơn !

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.
CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NHÀ THIẾU NHI TP. HỒ CHÍ MINH.
1) Quá trình hình thành và phát triển.
2) Chức năng và nhiệm vụ.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN NHÀ THIẾU NHI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.
I. Vài nét về Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1 ) Lịch sử Thư viện Nhà thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh.
2 ) Chức năng, nhiệm vụ của Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố.
3 ) Cơ cấu tổ chức của thư viện Nhà thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh.
3.1) Cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ.
3.2) Cơ sở vật chất kỹ thuật.
II. Thực trạng hoạt động của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1 ) Xây dựng và tổ chức vốn tài liệu.
2) Công tác xử lý kỹ thuật.
3) Công tác phục vụ bạn đọc.
III. Đánh giá thực trạng hoạt động chung của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
CHƯƠNG III: NHỮNG NHẬN ĐỊNH, GIẢI PHÁP VÀ MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CHO HOẠT ĐỘNG THƯ VIỆN TẠI NHÀ THIẾU NHI TP. HỒ CHÍ MINH.
I. Tự nhận xét đánh giá bản thân qua quá trình kiến tập.
1 / Ưu điểm:
2 / Hạn chế:
II. Những nhận định, đánh giá về hoạt động của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh:
1 / Mặt mạnh:
2 / Hạn chế:
III. Một số giải pháp và hướng phát triển cho hoạt động Thư viện tại Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1 / Một số giải pháp.
2 / Một số kiến nghị.
KẾT LUẬN.
PHỤ LỤC.
Phụ lục I: Tóm tắt những công việc đã tham gia tại Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh trong quá trình kiến tập.
Phụ lục II: Một số hình ảnh hoạt động.

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NHÀ THIẾU NHI TP. HỒ CHÍ MINH.
1) Quá trình hình thành và phát triển.
Trong những ngày đầu khi Thành phố mới được giải phóng, để tập hợp được đông đảo các em thiếu nhi đến với tổ chức đoàn thể cách mạng là Đội thiếu niên tiền phong lúc bấy giờ, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của các em. Thành đoàn quyết định thành lập Câu lạc bộ thiếu nhi tại cơ sở số 294 Nam Kỳ Khởi Nghĩa.
Từ ngày 25 tháng 08 năm 1976 Câu lạc bộ thiếu nhi Thành phố được dời về số 169 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 03 và đến tháng 08 năm 1986 thì được đổi tên thành Nhà thiếu nhi thành phố Hồ Chí Minh và được phát triển từ đó cho đến nay. Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh trước kia là Dinh Phó Tổng thống Sài Gòn nên có vị trí rộng rãi, thoáng mát, nằm ở trung tâm thành phố, có 50 phòng lớn nhỏ để làm việc, phòng tập luyện và sinh hoạt. Với vị trí, điều kiện thuận lợi như vậy Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh đã và đang là điểm đến vui chơi sinh hoạt, học tập và rèn luyện thể chất bổ ích cho các em thiếu nhi trên toàn thành phố.
2) Chức năng và nhiệm vụ.
Nhà thiếu nhi thành phố có các chức năng sau:
- Tập hợp đông đảo thiếu nhi và tổ chức các hoạt động giáo dục chính trị – xã hội, giáo dục thẩm mỹ, phổ biến các kiến thức khoa học kỹ thuật, thể dục thể thao, các hoạt động theo sở thích, các lớp năng khiếu. Phát hiện bồi dưỡng và phát huy năng khiếu, khả năng sáng tạo cho thiếu nhi.
- Tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí và tổ chức thực hiện các phong trào hoạt động của Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.
Là cơ quan Văn hóa – Giáo dục thiếu nhi cấp Thành phố, Nhà thiếu nhi thành phố tổ chức hoạt động tại chỗ, đồng thời thực hiện chức năng nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm, hệ thống các biện pháp hoạt động và hướng dẫn phương pháp nhằm giúp các Nhà thiếu nhi Quận, Huyện hoạt động có hiệu quả.
Để thực hiện được những chức năng nói trên, nhiệm vụ của Nhà thiếu nhi được xác định cụ thể, đó là : Thường xuyên tổ chức các hoạt động Văn hóa – Văn nghệ, Thể dục Thể thao, vui chơi giải trí thu hút và đáp ứng được nhu cầu sở thích của đông đảo thiếu nhi trong thành phố. Tổ chức các cuộc thi, hội diễn về nhiều loại hình nhằm thúc đẩy phong trào học tập tìm hiểu cũng như tạo sân chơi lành mạnh và bổ ích cho các em. Tổ chức thực hiện và thể nghiệm các hoạt động trọng tâm theo chương trình hoạt động của Hội đồng Đội thành phố. Tổ chức các lớp học năng khiếu theo bộ môn, hình thức đội, nhóm, Câu lạc bộ sở thích để các em học tập và phát triển năng khiếu, ươm mầm và phát triển năng khiếu cho thế hệ tương lai.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN NHÀ THIẾU NHI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.
I. Vài nét về Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1) Lịch sử Thư viện Nhà thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh.
Vào năm 1975 khi đất nước hoàn toàn thống nhất, tại thành phố Hồ Chí Minh với quyết định của Thành đoàn, Câu lạc bộ thiếu nhi được thành lập ( tháng 08 năm 1975 ) gồm một số hoạt động cơ bản ban đầu trong đó có việc tổ chức một phòng đọc sách cho thiếu nhi với vốn tài liệu khoảng 10.000 cuốn sách ( số bản sách của mỗi nhan đề nhiều, trung bình khoảng 20 cuốn / 1 nhan đề và hầu hết là sách đã sử dụng rồi ) nhận được từ phong trào quyên góp sách tặng miền Nam của thanh thiếu niên miền Bắc khi thành phố vừa được giải phóng. Trong năm đầu hoạt động ( 1975 – 1976 ) phòng độc sách thiếu nhi này đã có người quản lý và tổ chức phục vụ bạn đọc nhưng chưa có nghiệp vụ. Sau đó, Ban Chủ nhiệm CLB thiếu nhi ( Ban Giám đốc Nhà thiếu nhi sau này ) đã nhanh chóng cử cán bộ đi tập huấn nghiệp vụ ở lớp ngắn ngày và tập trung dài ngày do Sở Văn hóa thông tin tổ chức ( năm 1979 )… Và sau đó chỉ một cán bộ này được giao phụ trách thư viện cho đến ngày nay. Phòng đọc sách thiếu nhi trong Câu lạc bộ thiếu nhi sau đó vài năm đã đổi tên thành Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố Hồ Chí Minh.
2) Chức năng, nhiệm vụ của Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố.
Với chức năng, nhiệm vụ của những năm đầu thành lập là phải nhanh chóng tuyên truyền, giới thiệu sách báo cách mạng đến với đối tượng thiếu nhi nhằm qua đó bồi dưỡng nhận thức về chế độ mới, xã hội mới…Đi vào hoạt động, thư viện Nhà thiếu nhi ngày càng khẳng định rõ hơn chức năng của mình là nơi thu thập, lưu trữ tài liệu và phục vụ cho đối tượng cụ thể là các em thiếu nhi đang học tập, sinh hoạt tại các lớp năng khiếu, đội nhóm Câu lạc bộ…Ở vai trò là một Thư viện nằm trong tổng thể cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ chung của Nhà thiếu nhi thành phố nên phương pháp hoạt động của nó đã mang những nét đặc thù riêng. Đến với Thư viện, ngoài việc được thỏa mãn nhu cầu đọc sách báo, các em còn được tham gia vào các hoạt động tập thể như sinh hoạt trong Câu lạc bộ “Bạn yêu sách”, Câu lạc bộ “Vàng anh”,…Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố đã góp phần tích cực thúc đẩy việc học tập, giải trí, sinh hoạt lành mạnh cho các em, là phương thức đào tạo nhân tài gián tiếp cho đất nước ngay từ khi các em ở tuổi còn thơ.
3 / Cơ cấu tổ chức của thư viện Nhà thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh.
3.1) Cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ.
Theo cơ cấu tổ chức của Nhà thiếu nhi TP. Hồ Chí Minh hiện nay, Thư viện chỉ là một bộ phận trong Khoa Chính Trị phương pháp công tác Đội, không chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Giám đốc, cán bộ quản lý khoa không có chuyên môn thư viện, toàn bộ hoạt động của Thư viện trước đây chỉ duy nhất do một cán bộ có trong biên chế đảm nhiệm, tuy nhiên cán bộ này phải kiêm nhiệm rất nhiều công tác khác của Nhà thiếu nhi. Do số lượng bạn đọc đến sử dụng thư viện ngày càng tăng nên từ năm 1999 thư viện có thêm hai cộng tác viên chủ yếu là trực phục vụ bạn đọc.
Hiện nay, ba cán bộ của thư viện đều là nữ, độ tuổi từ 25 đến 50 tuổi, trong đó một cán bộ chính thức đã tốt nghiệp Đại học tại chức thư viện, hai cán bộ còn lại, một cán bộ tốt nghiệp Cao đẳng Thông tin – Thư viện, một tốt nghiệp đại học văn hóa – du lịch. Nhìn chung cán bộ thư viện nhiệt tình, năng động nhưng chưa có điều kiện được tham quan học tập các mô hình thư viện thiếu nhi tiên tiến.
3.2) Cơ sở vật chất kỹ thuật.
Mặc dù luôn được Ban Gám đốc Nhà thiếu nhi quan tâm đầu tư, nhưng do cơ sở chung của cơ quan là được thừa hưởng từ Dinh Phó Tổng thống Sài Gòn nên thư viện chỉ có diện tích khá khiêm tốn là 90 m2(6m x 15m).
Vị trí của thư viện mặc dù nằm ngay tầng trệt, lại gần lối ra vào, có mái che, thoáng mát. Tuy nhiên, tầng bên trên thư viện là phòng học nên thỉnh thoảng trong giờ học, những tiếng động như tiếng khua chân, tiếng kéo bàn, … gây ảnh hưởng không nhỏ việc đọc của các em.
Thư viện được bố trí thành 2 phòng đọc ( đồng thời là kho sách ):
Phòng đọc học sinh cấp 1 : Phòng này được sử dụng vừa là phòng đọc, vừa là kho sách tiểu học, không gian nhỏ hẹp.
Phòng đọc cho học sinh cấp 2: không những là kho sách, đồng thời còn là phòng multimedia, phục vụ cho truy cập internet và tài liệu điện tử.
Vì diện tích thư viện nhỏ hẹp nên không thể bố trí các khối chức năng như : khối nghiệp vụ, khối hành chính, …Cán bộ thư viện làm nghiệp vụ ngay tại hai phòng đọc trên. Thường thì xử lý nghiệp vụ tại phòng đọc cấp 2, các hoạt động liên quan đến dán nhãn thì làm ở phòng đọc cấp 1. Không gian đọc của các em thiếu nhi vì thế cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Dù được sự quan tâm của lãnh đạo đơn vị nhưng vẫn chưa cải thiện được tình hình khó khăn của thư viện về trang thiết bị : thiếu giá kệ, thiếu bàn đọc, … do diện tích quá nhỏ, trong khi đó tài liệu ngày càng nhiều.
II. Thực trạng hoạt động của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1 ) Xây dựng và tổ chức vốn tài liệu.
Vốn tài liệu của thư viện Nhà thiếu nhi thành phố được xây dựng và tổ chức dựa vào chức năng, nhiệm vụ của thư viện trong Nhà thiếu nhi, đặc điểm nhu cầu của từng nhóm người đọc theo lứa tuổi.
* Xây dựng vốn tài liệu.
+ Khối lượng vốn tài liệu:
Năm 1975 Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh (Phòng đọc sách thiếu nhi) thành lập với vốn tài liệu khởi điểm khoảng 10.000 cuốn do thanh thiếu niên miền Bắc gửi tặng cho thanh thiếu niên miền Nam khi đất nước thống nhất.
Từ năm 1975 – 1995, thư viện đăng ký tài liệu theo hình thức sổ chung nên số lượng vốn tài liệu không cụ thể.
Từ năm 2000 đến năm 2004 số lượng tài liệu được bổ sung tăng dần, năm 2003 số lượng bản cao nhất là 7000 bản sách do nhận được nhiều sách từ nguồn biếu tặng, nhưng đến năm 2004 vốn tài liệu không tăng vì thư viện mất nguồn sách tặng của Nhà xuất bản Trẻ, Kim Đồng, ...
+ Thành phần vốn tài liệu:
Tài liệu phân theo nội dung
Môn loại Số bản sách Tỉ lệ (%)
Truyện tranh 12020 57,3%
Tác phẩm văn học 19300 35,6%
Chính trị – xã hội 500 1,5%
Nghệ thuật, thể dục thể thao 350 1,03%
Văn hóa, giáo dục 250 0,74%
Lịch sử, địa lý 200 0,6%
Tài liệu khác 1050 3,1%

Truyện tranh có số lượng bản cao nhất, chiếm 57,3%, vì loại sách này rất phong phú và được các em thiếu nhi thích nhất. Tài liệu tác phẩm văn học chiếm 35,6% tài liệu chính trị xã hội cũng được thư viện quan tâm bổ sung như sách viết về cuộc đời và sự nghiệp của chủ tịch Hồ Chí Minh, đại tướng Võ Nguyên Giáp, lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam…Mảng sách văn hóa – giáo dục, nghệ thuật – thể dục thể thao…gắn liền với nhiệm vụ ươm mầm năng khiếu của Nhà thiếu nhi nhưng chiếm tỷ lệ quá ít trong toàn bộ vốn tài liệu của thư viện.
+ Báo, tạp chí.
Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh có vốn báo và tạp chí khá phong phú. Từ báo, tạp chí dành cho các em cấp I ( như Khăn quàng đỏ, Thiếu niên tiền phong ) cho đến các loại báo, tạp chí dành cho học sinh cấp II ( Mực tím, Hoa học trò ) và cán bộ nhà thiếu nhi, giáo viên là cộng tác viên như : báo Tuổi Trẻ, báo và tạp chí Thanh niên, tạp chí Thế giới phụ nữ, Tiếp thị gia đình, Sài Gòn tiếp thị, tạp chí HTV, …).
+ Nguồn và phương thức bổ sung:
_ Nguồn bổ sung : Thư viện Nhà thiếu nhi thường bổ sung sách tại cửa hàng giới thiệu sản phẩm của Nhà xuất bản Trẻ, Kim đồng, Giáo dục…cửa hàng FAHASA và các nhà sách Thăng Long, Thị nghè… Đặt mua báo và tạp chí tại các bưu điện trung tâm Sài Gòn, phòng phát hành của các tòa soạn báo Khăn quàng đỏ, Thanh niên…
_ Phương thức bổ sung : Thư viện bổ sung tài liệu theo hai phương thức là mua và nhận biếu tặng từ các Nhà xuất bản. Bên cạnh đó, thư viện đôi khi còn nhận được tài liệu biếu tặng từ những cá nhân là phụ huynh học sinh, các đoàn khách thăm quan trong và ngoài nước đến Nhà thiếu nhi.
+ Kinh phí bổ sung:
Kinh phí hoạt động của thư viện Nhà thiếu nhi thành phố thuộc kinh phí hoạt động chung của Nhà thiếu nhi nên có phần hạn hẹp, trung bình khoảng 2.000.000đ/tháng (khoảng 25.000.000đ/năm). Với khoảng tiền hàng tháng này thư viện đã sử dụng hầu hết cho việc bổ sung tài liệu (khoảng 1.500.000đ/tháng).
+ Thanh lý tài liệu:
Thư viện thường xuyên tiến hành thanh lý tài liệu vì các lý do: kho chật nên bổ sung tài liệu mới một thời gian ngắn là không còn chỗ chứa, các sách truyện tranh các em đọc qua rất nhanh và không đọc lại nữa, sách trùng bản…
Thư viện cũng có nghĩa vụ là phải đưa sách về hỗ trợ cho các thư viện tại các Nhà thiếu nhi Quận, Huyện, xây dựng phòng đọc sách cho thiếu nhi vùng sâu. vùng xa. Đây là hình thức biếu tặng tài liệu cho cơ sở nhưng đồng thời cũng là công việc thanh lý tài liệu của thư viện nên hoạt động này được thực hiện thường xuyên và có hiệu quả.
* Tổ chức vốn tài liệu.
+ Đăng kí vốn tài liệu: thư viện chỉ tiến hành đăng ký vào sổ cá biệt, không đăng ký vào sổ tổng quát. Thư viện áp dụng hai hình thức đăng ký khác nhau cho tài liệu phòng đọc cấp I và cấp II như sau:
_ Đăng ký tài liệu cho học sinh cấp I: Tại kho này đa phần là truyện tranh, sách mỏng, khổ nhỏ, giá trị tài sản không cao và là kho mở nên quá trình sử dụng các em để tài liệu lẫn lộn không thể kiểm kê theo số đăng ký cá biệt được, vì thế thư viện chỉ dùng hình thức đăng ký tổng quát.
_ Đăng ký tài liệu cho phòng đọc cấp II: Áp dụng việc đăng ký theo đơn vị năm và theo số đăng ký cá biệt.
_ Thư viện chỉ đăng ký tạp chí.
+ Tổ chức kho và sắp xếp vốn tài liệu.
Thư viện có hai phòng đọc: phòng đọc cho học sinh cấp I và phòng đọc cho học sinh cấp II.
_ Phòng đọc cho học sinh cấp I: được tổ chức theo phương thức kho mở, là phòng đọc tại chỗ và cũng là nơi các em mượn trả tài liệu. Tài liệu đa phần là truyện tranh, được xếp theo bộ nên các em có thể tự chọn truyện tranh khá nhanh.
_ Phòng đọc cấp II: dựa vào tính chất của người đọc nên thư viện đã tổ thức kho này theo phương thức kho đóng. Tài liệu được xếp theo số đăng ký cá biệt. Ngoài ra trên mục lục được xếp theo môn loại và chữ cái tên sách.
Ngoài ra, phòng đọc cấp 2 còn sử dụng làm phòng multimedia. Thư viện tiến hành download các tài liệu điện tử trên mạng như : truyện tranh, tác phẩm văn học, lịch sử, thơ, ẩm thực, … để phục vụ nhu cầu đa dạng của các em thiếu nhi.
+ Bảo quản tài liệu.
Thư viện Nhà thiếu nhi được che chắn bởi các phòng học, có mái che mặt tiền và ở nơi bóng râm nên tài liệu trong kho không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng. Tài liệu ở cả hai kho đều không có dấu hiệu của ẩm mốc, mối mọt…chỉ có sách cũ từ năm 1975 tới nay thư viện vẫn còn lưu giữ thì bị ố vàng, bìa bong ra. Trong phòng để sách có trang bị máy lạnh, sạch sẽ, thoáng mát nên tài liệu được bảo quản tốt, ít hư hỏng.
2) Công tác xử lý kỹ thuật.
+ Mô tả tài liệu.
Thư viện chỉ tiến hành với tài liệu ở phòng đọc cấp II: mô tả tài liệu theo quy tắc mô tả ISBD và đang tiến hành chuyển từ khung phân loại 19 dãy sang phân loại DDC.
Trước đây vài năm, thư viện có sử dụng phần mềm winisis để biên mục, nhưng vì sự cố kỹ thuật, máy vi tính bị hỏng nên toàn bộ cơ sở dữ liệu bị mất.
+ Sản phẩm thông tin : Hiện thư viện đang có một thư mục Hồ Chí Minh, và đang dần hoàn thiện thư mục Hồ Chí Minh và thư mục nghiệp vụ do sinh viên thực tập thực hiện.
3) Công tác phục vụ bạn đọc.
Lịch phục vụ của thư viện được xây dựng trên cơ sở lịch hoạt động chung của Nhà thiếu nhi, cụ thể như sau:
Thứ ba đến thứ sáu: phục vụ trong giờ hành chính.
Thứ bảy và chủ nhật:
Sáng từ 8h đến 11h30
Chiều từ 14h00 đến 17h30
+ Hướng dẫn sử dụng thư viện và thỏa mãn nhu cầu đọc.
_ Hướng dẫn sử dụng thư viện: Đối với các em khi mới đến thư viện lần đầu tiên thì thủ thư sẽ tiến hành tiếp xúc, hướng dẫn các em xem thể lệ và ghi lại các thông tin cá nhân như: họ tên, ngày tháng năm sinh, lớp, trường, địa chỉ…để đưa vào thẻ bạn đọc. Lệ phí thẻ đọc sách là 30.000đ / quý, hết quý thì tiến hành làm thẻ lại hoặc gia hạn, lệ phí thẻ mượn về nhà là 30.000đ / năm.
Trong quá trình các em tìm sách, cán bộ thư viện hướng dẫn các em cách tìm những cuốn sách mình cần trong các loại mục lục của thư viện hoặc trong kho mở. Với các em có nhu cầu đọc nhưng chưa có yêu cầu về một cuốn sách cụ thể, thủ thư sẽ giới thiệu trực tiếp cho các em những cuốn phù hợp với lứa tuổi, có nội dung giáo dục cao…
_ Thỏa mãn nhu cầu đọc: Theo số liệu báo cáo hàng năm thư viện Nhà thiếu nhi thành phố đã phục vụ hàng chục ngàn lượt em đến đọc sách. Từ năm 2005 đến nay số lượng các em đến lập thẻ thư viện hàng năm đều tăng lên.
+ Các hình thức tuyên truyền, hướng dẫn đọc của thư viện.
Ngoài việc hướng dẫn đọc sách trực tiếp cho các em, thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh đã áp dụng nhiều hình thức tuyên truyền, giới thiệu sách và hướng dẫn đọc nhằm kích thích xu hướng đọc sách trong các em cũng như việc đẩy mạnh cho phong trào tại thành phố như: Tuyên truyền trực quan; Thi đố sách; Thi kể chuyện sách; Giới thiệu sách; Mạn đàm trao đổi về những cuốn sách đã đọc; viết cảm nghĩ về những cuốn sách mà mình yêu thích sau khi đọc và nhiều hình thức hoạt động khác.
Hai tháng, thư viện lại giới thiệu danh mục sách mới một lần và hàng tháng tổ chức sân chơi “Bạn yêu sách”, CLB “Vàng Anh”, nhóm “Bút non”…góp phần không nhỏ trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho thiếu nhi thành phố.
III. Đánh giá thực trạng hoạt động chung của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh trong thời gian qua đã góp phần tích cực vào việc giúp các em thiếu nhi thành phố đến học tập, giải trí, vui chơi. Qua đó, giúp các em phát triển, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ cũng như hướng cho các em đến với những sinh hoạt lành mạnh, bổ ích từ đó góp phần trực tiếp vào việc giáo dục các em, hướng các em đến với cái “chân, thiện, mỹ” đúng theo những mục đích hoạt động mà Nhà thiếu nhi đã đề ra.
Về nghiệp vụ thì công tác xây dựng vốn tài liệu được thư viện đặc biệt chú ý; Công tác xử lý kỹ thuật thì từng bước chuẩn hóa nghiệp vụ nhưng chưa hoàn thiện, nhiều khâu công tác chưa có điều kiện thực hiện; Về hoạt động phục vụ bạn đọc thì Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh là một trong những cơ sở hiếm hoi phục vụ số lượng bạn đọc là thiếu nhi thành phố mà được nhiều người biết đến. Hàng năm, thư viện đã phục vụ đọc và cho mượn hàng chục ngàn lượt các em. Thư viện đã tổ chức được các hội thi “bạn cùng sách” vào mùa hè cho đông đảo thiếu nhi thành phố tham gia như: Hội thi kể chuyện, thi viết cảm nghĩ về cuốn sách đã đọc, làm sổ tay văn học, cuộc thi sáng tác thơ văn dành cho các em thuộc mái ấm nhà mở, cơ sở xã hội, …
Tuy nhiên bên cạnh những mặt đã đạt được như trên thì Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế như cơ sở vật chất kỹ thuật còn thiếu thốn, diện tích thư viện còn nhỏ hẹp, …dẫn đến công tác tổ chức các hoạt động và phục vụ các em thiếu nhi còn hạn chế. Vì thế, để đáp ứng nhu cầu sử dụng thư viện ngày càng cao của các bạn đọc nhỏ tuổi đồng thời khẳng định vị trí của mình thì thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh cần khắc phục những hạn chế đó bằng việc tìm ra các giải pháp khả thi để thư viện ngày càng phát triển hơn.
CHƯƠNG III: NHỮNG NHẬN ĐỊNH, GIẢI PHÁP VÀ MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CHO HOẠT ĐỘNG THƯ VIỆN TẠI NHÀ THIẾU NHI TP. HỒ CHÍ MINH.
I. Tự nhận xét đánh giá bản thân qua quá trình kiến tập.
1 / Ưu điểm:
Qua thời gian thực tập tại thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh, được sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của cô phụ trách thư viện, các chị cán bộ trong thư viện, em đã hoàn thành tốt đợt thực tập giữa khóa từ ngày 01/05/2009 đến ngày 31/05/2009 với sự chủ động, tích cực. Qua đó bản thân em đã tự thấy mình có những mặt ưu điểm như sau:
+ Bản thân luôn tích cực, cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được phân công. Không trễ, nải trong công việc.
+ Có tinh thần học hỏi cao, không ngừng bổ sung kiến thức, tìm hiểu và tích lũy kinh nghiệm cho bản thân.
+ Bản thân đã tạo được lòng tin, mối quan hệ tốt với các anh chị ở thư viện, các bạn cùng thực tập. Qua đó tạo được thiện cảm và nâng cao uy tín và hình ảnh của sinh viên trường Đại học Văn hóa Tp. Hồ Chí Minh.
2 / Hạn chế:
+ Bên cạnh những ưu điểm đã nêu trên thì do thời gian kiến tập ngắn ngủi cho nên em chưa thể tìm hiểu kỹ cũng như đi sâu vào các hoạt động diễn ra tại thư viện.
+ Do đây là lần đầu tiên đi thực tập được tiếp xúc với môi trường thực tế cho nên em còn nhiều bỡ ngỡ giữa lý thuyết và thực hành.
II. Những nhận định, đánh giá về hoạt động của Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh:
1 / Mặt mạnh:
Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh với vị trí địa lý thuận lợi, thoáng mát, thư viện được đầu tư về trang thiết bị cũng như chất lượng và số lượng các loại sách, báo cho nên đã tạo được sự yên tâm cho các bậc phụ huynh khi đưa con em mình đến tham gia sinh hoạt, học tập tại đây. Đồng thời, thư viện Nhà thiếu nhi thành phố với vai trò tích cực trong việc giáo dục thế hệ trẻ cho nên nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp chính quyền địa phương cũng như các tổ chức chính trị khác vì thế tạo thuận lợi cho việc tiến hành các công việc cũng như định hướng phát triển trong tương lai.
2 / Hạn chế:
- Về cơ sở vật chất kỹ thuật: Mặc dù toàn bộ diện tích của thư viện được ưu tiên dùng làm phòng đọc và kho sách nhưng vào những ngày cuối tuần thư viện rơi vào tình trạng quá tải. Nhìn chung diện tích thư viện còn nhỏ hẹp, không đủ để bố trí các khối chức năng cần thiết trong thư viện. Trang thiết bị thì quá thiếu thốn, không đồng bộ, hầu như tận dụng những thiết bị có sẵn của cơ sở cũ nên không đúng quy cách trang thiết bị của thư viện thiếu nhi.
- Về kinh phí hoạt động: Kinh phí hoạt động của Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố còn hạn hẹp do phụ thuộc vào kinh phí hoạt động chung của nhà thiếu nhi.
- Cơ cấu tổ chức chưa hợp lý vì hoạt động thư viện mang tính đặc thù nên không thể xếp chung với khoa Chính trị phương pháp công tác Đội.
III. Một số giải pháp và hướng phát triển cho hoạt động Thư viện tại Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh.
1. Giải pháp hoàn thiện tổ chức
Phát triển cơ sở vật chất – trang thiết bị :
+ Trụ sở : Cần nâng cấp, mở rộng diện tích thư viện để tương ứng với số lượng vốn tài liệu, quy mô hoạt động phục vụ của thư viện, bảo đảm cho việc bố trí các khối chức năng : khối kho tài liệu, khối nghiệp vụ, khối phục vụ, …
+ Trang thiết bị : Cần bổ sung thêm kệ, giá sách, giá đĩa , máy in, máy photocopy, điện thoại, xe đẩy sách, máy hút bụi, hút ẩm… và dụng cụ vệ sinh thư viện. Đồng thời, cần trang bị thêm các vật dụng để trang trí không gian của thư viện, thu hút đông đảo thiếu nhi đến thư viện.
Về nâng cao chất lượng hoạt động:
+ Tăng cường vốn tài liệu và hoàn chỉnh công tác bổ sung vốn tài liệu. Xây dụng kế hoạch bổ sung vốn tài liệu, phát triển, mở rộng nguồn và phương thức bổ sung. Phát huy nguồn biếu tặng, hình thức trao đổi, …
* Nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu vốn tài liệu.
Tài liệu được bổ sung vào thư viện hằng năm phải tăng lên về số lượng và chất lượng về nội dung ( phù hợp với lứa tuổi, phong phú thể loại, và đa dạng về hình thức ).
* Hoàn thiện tổ chức vốn tài liệu: Cần tiến hành đăng ký tài liệu theo một quy định hợp lý dựa vào các quy định chung và thực tế tại thư viện. Mỗi tài liệu phải có một số đăng ký riêng, không nên dùng chữ Bis thay thế cho số bản sách có cùng tựa.
Thư viện còn một số lượng lớn sách cũ, nhưng kho sách lại chật nên cần chuyển khối tài liệu này cho các thư viện vùng sâu, vùng xa còn rất ít sách.
+ Hoàn chỉnh công tác xử lý kỹ thuật : Thư viện nên tiến hành biên mục trên phần mềm, vì làm theo hình thức đánh máy trên máy vi tính rất mất thời gian.
Một số kiến nghị.
Thực tế hiện nay, thư viện nhà thiếu nhi thành phố mặc dù đã và đang hoạt động tốt và có hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu của các em thiếu nhi. Tuy nhiên, thư viện đang còn tồn tại một số khó khăn : diện tích thư viện còn chật hẹp, trang thiết bị thiếu thốn, vốn tài liệu cũ còn nhiều và chưa thể xử lý ngay, … Để có sự phát triển và hoạt động tốt hiện nay là sự nỗ lực rất lớn của tất cả cán bộ trong thư viện. Nhưng trong thời gian tới để tiếp tục phát triển thì thư viện cần :
- Nâng cao trình độ cán bộ thư viện, không chỉ về nghiệp vụ thư viện mà còn cả những kỹ năng tổ chức hoạt động, cũng như các kỹ năng khác như : nói trước công chúng, âm nhạc, tâm lý, … để các hoạt động của thư viện thu hút bạn đọc tham gia nhiều hơn.
- Xã hội hóa công tác thư viện thiếu nhi để có thêm nguồn kinh phí nhằm xây dựng thư viện.
- Mở rộng hình thức tổ chức thư viện thiếu nhi : Tổ chức thư viện nhà thiếu nhi thành phố thành một bộ phận độc lập trong nhà thiếu nhi, được thiết kế trụ sở cũng như không gian phù hợp với mục đích là phục vụ cho thiếu nhi. Nơi đây cũng có thể trở thành một nơi nghiên cứu về trẻ em, nhất là nghiên cứu về hoạt động đọc sách, quá trình tâm lý diễn ra trong hoạt động đọc, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đọc, … để từ đó đưa ra những hình thức, phương pháp đọc mang tính quy luật trong việc phục vụ nhu cầu đọc, hiểu, và khám phá của các em.

Kết luận.

Trong thời gian thực tập tại Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh, em đã chấp hành tốt những quy định tại đơn vị, luôn cố gắng để hoàn thành tốt công việc được giao.
Thời gian thực tập một tháng là rất ngắn vì thế bản thân em luôn phấn đấu để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thật nhiều cho bản thân nhằm phục vụ trong quá trình học tập tiếp theo và xa hơn nữa là quá trình công tác sau này tại địa phương cũng như xác định được trước cho mình những công việc của một cán bộ làm thư viện trong tương lai và khi ra trường em sẽ cảm thấy yêu nghề hơn, mong muốn được cống hiến hết sức mình cho xã hội, và góp phần nhỏ vào sự nghiệp phát triển thư viện nước nhà. Do lượng kiến thức còn hạn chế cũng như việc thâm nhập khảo sát thực tế còn giới hạn nên nội dung bài báo cáo của em khó tránh khỏi những thiếu sót và chưa thật sự hoàn thiện. Vì vậy, em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ phía cô phụ trách thư viện và các chị là cán bộ Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh, cũng như Khoa Thông tin – Thư viện trường Đại Học Văn Hóa Tp. Hồ Chí Minh để bài viết này được hoàn thiện hơn.
Nhà thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và Thư viện Nhà thiếu nhi thành phố nói riêng với sự chỉ đạo của Ban Giám đốc và sự chủ động, tích cực, sáng tạo của các cán bộ tại Thư viện trong thời gian tới sẽ tiếp tục phát huy được những mặt mạnh của mình cũng như khắc phục được những khó khăn để vươn lên trở thành một Nhà thiếu nhi điển hình cho toàn khu vực cũng như ngày càng thực hiện tốt hơn công tác phục vụ các em thiếu nhi đến tham gia sinh hoạt, vui chơi, học tập tại đây.
Cuối cùng Em xin chân thành cảm ơn đến Ban Giám Hiệu, Khoa Thông tin – Thư viện trường Đại Học Văn Hóa Tp. Hồ Chí Minh cùng Ban Giám đốc nhà thiếu nhi, Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi và tận tình quan tâm, hướng dẫn em hoàn thành tốt đợt thực tập này.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 31 tháng 05 năm 2009
Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Lê Na






Phụ lục I:
Tóm tắt những công việc đã tham gia tại Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh trong quá trình thực tập.
Trong quá trình thực tập giữa khóa (từ ngày 01 / 05 / 2009 đến ngày 31 / 05 / 2009) tại Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh, Em đã đạt được những thành quả và có những hoạt động thực tế như sau:
- Ngày 20 / 04 ra mắt cô tổng phụ trách và các cán bộ làm việc tại Thư viện.
- Từ ngày 04 – 06 / 05 phân loại và xếp sách lên giá tạo lập các tủ sách:
+ Tủ sách hướng nghiệp.
+ Tủ sách dành cho tuổi mới lớn.
+ Tủ sách nhi đồng.
+ Phân loại và làm dấu sách ở các kệ sách.
- Từ ngày 07 – 09 / 05 tiến hành làm thư mục sách nghiệp vụ:
+ Ngày 07, 08 : mô tả hình thức tài liệu.
+ Ngày 09 : tóm tắt tài liệu
- Ngày 10 / 05 tham gia dẫn chương trình sân chơi “bạn yêu sách” do thư viện tổ chức trong chương trình ngày hội “ thiếu nhi thành phố làm theo lời Bác” do Thành Đoàn tổ chức tại công viên 23/09 (khu II).
- Ngày 12/05 sắp xếp lại kho sách dành cho học sinh cấp 1.
- Từ ngày 13 – 14 / 05 tiếp tục làm thư mục sách nghiệp vụ. ( mô tả hình thức tài liệu, tóm tắt tài liệu )
- Ngày 16/05 phục vụ ở phòng đọc cấp 1, đăng ký sách mới bổ sung và sắp xếp lại kho sách.
- Ngày 17/05 tham gia tổ chức sân chơi “bạn yêu sách” do Thư viện Nhà thiếu nhi tổ chức.
- Từ ngày 19 – 20/05 tiếp tục làm thư mục sách nghiệp vụ (định từ khóa ).
- Ngày 21, 23 / 05 : vào sổ đăng ký cá biệt
- Ngày 24 / 05 : vào sổ đăng ký cá biệt, phân loại tài liệu.
- Ngày 26, 27 / 05 : Phân loại tài liệu.
- Ngày 28 / 05 : Phân loại tài liệu, làm và in nhãn.
- Ngày 29 / 05 : Dán nhãn, hoàn thành thư mục.